Türk: Mensenrechten zijn het tegengif voor de heersende politiek van afleiding, misleiding, onverschilligheid en onderdrukking.
De Mensenrechtenraad opende zijn vierenvijftigste reguliere zitting op 11 september 2023 met een minuut stilte voor de slachtoffers van de aardbeving in Marokko en een wereldwijde update door de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties. Het deel van de opmerkingen van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Volker Türk, ging over Iran
Geachte Voorzitter,
Excellenties,
Geachte afgevaardigden,
In de jaren dat ik bij de Verenigde Naties heb gewerkt, is het me duidelijk geworden dat ontwikkelingskwesties ten grondslag liggen aan bijna elke uitdaging waarmee we worden geconfronteerd.
Overal willen mensen - en ze hebben er ook recht op - een fatsoenlijke levensstandaard. Eten op tafel en toegang tot betaalbare medische zorg als ze die nodig hebben. Onderwijs en gelijke kansen voor henzelf en hun kinderen. Goede economische vooruitzichten, met een eerlijk deel van de middelen. Een schoon, gezond en duurzaam milieu. De vrijheid om hun eigen keuzes te maken. Objectieve informatie, geen propaganda. Rechtspraak en politie die hun rechten handhaven.
En om dit alles te garanderen willen ze actieve en zinvolle inspraak in beslissingen en regeringen die in hun behoeften voorzien - niet elites in wier behoeften zij moeten voorzien
Maar keer op keer zie ik mensen beroofd worden van deze rechten en rpletterd door een ontwikkeling die respectloos en oneerlijk is. Onrechtvaardigheid, armoede, uitbuiting en onderdrukking zijn de oorzaak van grieven die spanningen, conflicten, ontheemding en nog meer ellende veroorzaken - en dat gaat maar door...
Hij voegde eraan toe:
In Iran, een jaar na de dood van Mahsa Amini, ben ik ernstig bezorgd dat een nieuw wetsvoorstel dat momenteel in behandeling is, strenge straffen oplegt aan vrouwen en meisjes die zich niet houden aan de verplichte kledingvoorschriften, waaronder reisverboden en intrekking van de toegang tot sociale voorzieningen. Het maakt ook het gebruik van bewakingstechnologie mogelijk om het gedrag en de kleding van vrouwen te controleren. Het aantal meldingen van vrouwen die voor de rechter worden gesleept wegens overtreding van de kledingvoorschriften is toegenomen, zelfs voordat het wetsvoorstel werd aangenomen. In deze context benadruk ik mijn bezorgdheid over de hernieuwde inzet van de zedelijkheidspolitie, een macht die bijna uitsluitend gericht is op het controleren van vrouwen en meisjes. Er is onvoldoende verantwoording afgelegd over de dood van Amini en schendingen in de context van de daaropvolgende protesten. Het toepassen van de doodstraf is sterk toegenomen, met name tegen de Baloch en anderen uit minderheidsgemeenschappen.
Aan het einde van zijn opmerkingen zei hij:
Meer dan halverwege de 2030-Agenda zijn we op weg om een tragisch monument te worden voor het falen van onze generatie om extreme armoede uit te bannen en mensenrechten te realiseren.
Op de SDG-top volgende week, op de COP28 over klimaatverandering en op de Top van de Toekomst moeten staten resoluut kiezen voor fundamentele veranderingen.
Nu onze bijeenkomst op hoog niveau over Mensenrechten 75 in december nadert, dring ik er bij alle lidstaten op aan om echte toezeggingen te doen door middel van transformatieve toezeggingen.
De Verklaring over het Recht op Ontwikkeling beschrijft de rechten en plichten van staten om ontwikkeling en daarmee samenhangend beleid te ontwikkelen voor het welzijn van iedereen. De operationalisering van dit recht is essentieel en het ontwerp van een Internationaal Verdrag inzake het recht op ontwikkeling is tijdens deze zitting aan de Raad voorgelegd voor verdere actie.
Tot slot wil ik nogmaals benadrukken dat de mensenrechtenzaak in al zijn facetten de potentie heeft om ons te verenigen, in een tijd waarin we dringend samen moeten komen om de existentiële uitdagingen waar de mensheid voor staat het hoofd te bieden. Het gaat uiteindelijk om het opbouwen van vertrouwen en het herstellen van hoop, onder andere door het werk van deze Raad. We moeten allemaal onze rol daarin spelen.
